VISAO MISAO OBJECTIVO HAKSESUK BOLA FH KKN HOME FH LPV ARTIGOS FH MUZIKA LIA MENON FH RESPONDE

20151215

Virgilio Hornai: PD La Aseita Fundo Autonomo

Virgilio Hornai: PD La Aseita Fundo Autonomo

Deputadu PD Virgilio Hornai
Deputado Virgilio Hornai, husi Partido Democratico, iha ninia intervensaun horiseik, 15/12/2015, iha iha plenaria, iha inisiu hahuu debate espesialdade OJE 2016, nia deklara katak PD la aseita ho Komisaun Eventual no PD mos la aseita substituisaun Fundo de Infra-estrutura ba iha Fundo A utonomo. Iha plenaria nune’e mos iha dada lia ho sidadaun balun nebe akompaina debate OJE 2016 iha Parlamento Nasional, deputado Virgilio Hornai haklaken ba publiku katak PD kontra harii Komisaun Eventual hodi diskute OJE 2016 ho razaun katak Komisaun Eventual la fo fatin ba deputados sira hotu hodi partisipa iha diskusaun, no Komisaun ne'e sai fali fatin hodi halu presaun no ameasa malu atu halo konsensus ka konsensu forsadu ida. Nia haktuir katak iha diskusaun Komisaun Eventual nia laran, deputado balun halu presaun atu labele halu reabertura ba diskusaun iha plenaria kona-ba proposta sira nebe sira la konkorda iha diskusaun iha Komisaun Eventual. Razaun seluk tan, publiku labele akompaina diskusaun iha Komisaun Eventual tanba diskusaun iha Komisaun Eventual ne'e limita de'it ba deputados balun no publiku mos labele iha asesu. Komisaun halu serbisu ida nebe  subar an ba publiku, maski halu diskusaun hela ba interesse publiku nian. Nian mos lamenta tebes tanba iha Komisaun Eventual laiha votasaun hodi halu konfirmasaun se proposta sira nebe diskuti iha Komisaun aprovado ou lae.

Iha inisiu hahuu debate OJE 2016 kedas, PD vota kontra ona estabelesimentu Komisaun Eventual. Tanba pozisaun ida ne'e, iha plenaria horiseik, deputado balun husi FRETILIN no CNRT hateten katak PD la aseita ho Komisaun Eventual maibe sira mos ba tuir diskusaun iha Komisaun ne'e. Hatan ba ida ne'e,  deputado Virgilio Hornai hateten katak, PD ba tuir tanba kumpri prinsipiu ho regras demokrasia nian, minoria submete ba maioria. Tuir diskusaun iha Komisaun Eventual hodi defende buat nebe loos i diak ba Timor no dehan lae ba proposta sira nebe la lori benefisiu ba Timor.  Tanba ne'e mak PD partisipa iha Komisaun ne'e atu labele lakon ninia direitu ba defende buat sira nebe diak ba interesse nasional Timor-Leste nian.

Iha parte seluk deputado Virgilio Hornai, mos deklara katak PD la simu hanoin nebe atu halu substituisaun Fundo Infra-estrutura ba Fundo Autonomo ho razaun katak: Fundo Autonomo la halu diskrisaun klara ba reseitas no despezas tuir Konstituisaun RDTL artigo 145, Nº 2, haruka. Tan ne’e Bancada PD interpreta Fundo Autonomo ne’e nudar fundo sekretu ida. Iha biban hanesan, deputadu ne'e mos afirma, halo tinan 5 ona mak harii Fundo de Intra-estruturas, maibe Governo nunka mai iha Parlamento Nasional aprezenta rezultadu husi estudos ruma nebe hatudu Fundo de Infra-estrutura existente la funsiona ho diak hodi nune’e tenki substitui ho Fundo Autonomo. Nia defende, kualker mudansa tenki bazeia iha estudos no evidensias ruma. La’os naran muda tuir ita nia gostu tanba ita hakarak muda. Nia mos dehan presiza tempu hodi halo debate klean no nakloke ho partisipasaun deputadu hotuhotu nian, inkluindu halo konsulta publiku, atu hetan justifikasaun razaun loloos ba substituisaun Fundo Infra-estrutura ba Fundo Autonomo. Nia mos dehan  Fundo de Infra-estrutura ne’e assegura husi kategoria tranferensia. Agora labele halu fiskalizaun husi Parlamentu Nasional no publiku tanba la tau ona iha Portal Transferensia. Deputado ne’e mos fo hanoin ba nia maluk deputadu sira husi Bankada sira seluk atu Parlamento Nasional labele aprova proposta ida nebe limite kompetensia Parlamento nian rasik atu halo fiskalizasaun ba obras ho despezas hotu nebe estado halo no gasta.  Iha proposta substituisaun ba Fundo Infra-estrutura ba Fundo autonomo, hakerek ho momoos katak, hahu husi 2016, Parlamento Nasional so bele halo de'it fiskalizasaun ba fundo rekorrentes sira, ne'e signifika labele halo fiskalizasaun ba Fundo Autonomo nebe responsabiliza ba osan barak. Deputado Virgilio Hornai mos fo hanoin dala ida tan katak iha debate iha jeneralidade PD husu atu halo ajustamentu ba orsamentu hodi reduz orsamentu ba Projetu ZEESM ho Projetu Tasi Mane, hodi hasa’e orsamentu ba setor produtivus sira hanesan agrikultura, edukasaun, saude, turizmu no komersiu i industria. Maibe governu la bok osan sira nebe tau ona ba megaprojetus sira, maski seidauk iha  estudos de viabilidade ruma kona-ba sira nia retornu ekonomiku, finanseiru no sosial. Governo bok fali mak orsamentu ba area sira nebe sira nia orsamentu ki'ik, dehan Virgilio Hornai.

Hatan ba Virgilio Hornai nia prekupasaun sira, PM Rui Maria de Araujo dehan areas de prioridades la'os haree husi tau osan boot, maibe haree husi serbisu sira nebe atu halo.

Maski PD kontra maka'as Komisaun Eventual ho Fundo Autonomo, maibe Komisaun Eventual ho Fundo Autonomo ne'e aprovado nafatin, tanba Partido sira CNRT, FRETILIN ho Frente Mudansa, hotu-hotu a favor ba Komisaun Eventual ho Fundo Autonomo. Hakarak ka lakohi, dala ida tan, PD tenki submete ba desizaun maioria nian, maski sira kontra.

Sem comentários:

Enviar um comentário

Nota: só um membro deste blogue pode publicar um comentário.