DEKLARASAUN POLITIKA

DEKLARASAUN POLITIKA

BANKADA PARTIDU DEMOKRATIKU IHA PARLAMENTU NASIONAL RELASIONA HO KOMEMORASAUN ANIVERSARIU FALINTIL BA DA-XXXIX

Excelentísmo Sr. Prezidente do Parlamentu Nasional, Vise Prezidente sira

Maluk Deputado sira no Povu Timor-Leste tomak, mak ami hadomi.

“Kaer Metin Ukun Rasik An, no Harii Nasaun Hosi Baze”

Povu ida neon boot mak povu nebe hatene onra ninia istoria no la haluha ninia aswa’in sira. Horiseik, loron 20 fulan Agosto, ba da-tolunuk  resin sia (39º), ita komemora loron FALINTIL nian, loron ida importante tebes hodi fo onra no omenajen ba ita nia aswa’in sira nebe fo nia-aan ho nia moris tomak ba libertasaun Rai Timor-Leste.

Komemorasaun dala ida ne’e ho tema: “Sob a luta enérgica das FALINTIL Timor-Leste tornará possível o impossível”. Tema ida ne’e reflekta loloos luta frente armada iha periudu sira difisil tebes, la hetan tulun militar ruma husi rai seluk, no hasoru terus ho susar oioin, maibe ho disiplina, determinasaun no abnegasaun total, FALINTIL konsegue lidera rezistensia popular ida hodi lori Timor-Leste ba ukun-rasik-aan.  Rezistensia popular ne’e hatudu katak ukun-an nebe Timor-Leste hetan ho terus no sakrifisiu oioin nudar obra kolektivu ida nian, obra timor oan tomak nian. Ida ne’e sai hanesan orguilu nasional ida tanba ukun-an ne’e hetan husi luta naruk no todan ida nebe timor oan tomak tuir partisipa iha luta ne’e.

Excelencias,

Ohin loron ita hetan ona ita nia libertasaun, ita nia rain sei hasoru susar oioin. Veteranus barak sei moris susar, maibe sira kontinua halo buat ida impossivel sai possivel, nebe veteraus funu na’in liman kro’at husi rai liur barak la konsegue halo.  Sira tulun mantein paz, seguransa, estabilidade no hatudu ispiritu toleransia ida aas tebes, tanba sira konsiente katak demokrasia ho dezenvolvimentu nebe iha tinan barak ita buka atu hetan so bele harii iha situasaun sira hanesan ne’e nia laran. Ita nia veteranus FALINTIL sira hatene oin-sa fo izemplo diak ba timor oan tomak no liliu ba jerasaun foun sira, oinsa hatur uluk interese nasional iha oin duke interese sira seluk. Ita hein ita nia veteranus FALINTIL sira kontinua mantein sira nia postura exemplar ne’e hodi bele sai referensia ba jerasaun foun sira oinsa atu dezenvolve rai ida foin sai husi konflitu iha paz, seguransa ho estabilidade nia laran.

Excelencias sira

Ohin loron ita nia rain hetan nia libertasaun ona, maibe ita hotu konsente katak iha sei hasoru dezafius ho susar oioin. Ita nia forsa sira mos sei hasoru susar ho limitasaun oioin tantu iha nivel kuinesimentu nune’e mos iha infra-estrutura. Atu hakat liu situasaun sira ne’e mak:

1.     Estado tenki investe maka’as iha formasaun kontinuu ba membro F-FDTL sira hodi sira bele kontribui diak liu tan ba paz, seguransa ho estabilidade nasional no rejional;

2.     Mantein no estabelese relasaun ho kooperasaun ho militar sira husi rai seluk hodi bele manan esperiensia internasional hodi bele kontribui ho diak liu tan ba paz iha mundu rai-klaran nian no bele partisipa profissionalmente iha misaun sira paz nian iha rai seluk.

Ho komemorasaun tinan ida ne’e, ami apela ba membru F-FDTL sira, hodi hatudu nafatin ninia dezempeinu, dedikasaun, determinasaun no profissionalizmu hodi kontribui nafatin ba paz, demokrasia no dezenvolvimentu nasional. Ho ida ne’e hodi F-FDTL bele hetan nafatin orguilu, respeitu no admirasaun husi ita nia povu hanesan orguilu, respeitu no admirasaun nebe nebe ita nia aswa’in sira mate ona hetan husi ita nia povu.

Excelencias

F-FDTL nudar instituisaun Estado nian ida nebe manan ona nia fatin nudar instituisaun ida kredivel. Kredibilidade ida ne’e la’os hetan de’it husi istoria FALINTIL nian nebe luta ho aswa’in tebes hasoru okupasaun Timor-Leste husi rai seluk nian, maibe tanba mos sira nia profissionalizmu no imparsialidade hodi hametin liu tan ispiritu no sentimentu nasional, hodi hametin no haburas liu tan prosesu demokratiku no paz iha ita nia rain, hametin liu tan estabilidade politika no sosial hodi hamosu kondisaun estavel ida iha nebe lori Timor-Leste ba dezenvolvimentu ekonomiku ida nebe diak liu hodi lori dame ho moris diak ba timor oan hotu-hotu. Postura ida ne’e mos importante tebes hodi hametin liu tan Timor-Leste sai nudar nasaun ida nebe politikamente seberana, solidaria no tolerante, no ekonomikamente lori moris diak no sustentavel ba timor oan hotu-hotu.

Obrigado Wa’in

Dili, loron 21 fulan Agostu tinan 2014

Lurdes Bessa

Prezidenti Bancada Democratica