VISAO MISAO OBJECTIVO HAKSESUK BOLA FH KKN HOME FH LPV ARTIGOS FH MUZIKA LIA MENON FH RESPONDE

20070606

FRETILIN HAKARAK ISOLA TIMOR BA RAI LIUR

*José Manuel Fernandes la hatene saida maka nia koalia

Argumentu nebe maka José Manuel Fernandes (JMF) nudar Vice-Adjunto Secretario Jeral Fretilin ba programa PD nian konaba taxa nebe maka estado Timor aplika oinsa maka dada investimentu externa. Tuir proposta PD nian: «”ba investores sira nebe maka kuda ka investe sira nia Osan iha Timor to´o 200 Milhoes USD bele atribuio nacionalidade, ba sira nebe maka investe osan besik ba 100 Milhoes USD bele hetan arendamentu ba to´o tinan 40”».

Proposta PD nian ne nudar manifesto eleitoral,maibe tuir JMF koalia arbiru deit ka la hatene saída maka nia koalia. Oinsa maka bele hamenus problemas sosiais iha Timor no oinsa maka bele halao progresso no desenvolvimentu, se ita taka investimentu estrangeiro?
Se JMF nudar Secretario Estado ba despostor no juventude (SEDJ), planu saída maka nia foti hodi hamenus problemas sociais nebe maka envolve jovens sira, envolve Grupos artes marciais. De fakto maka ne: JMF cruza liman, maibe ba sunu tana populasaun ho slogan sira hanesan: «Se Fretilin maka lakon, ita sei ran fakar»”. Ida ne´e maka serbisu SEDJ ninia serbisu,buka lori serbisu estado nian ba halao fali servisu partidários. Nudar sekretariu do Estado ne kargo politika, nebe iha responsabilidade publika no halao servisu publiku,kontrariu fali JMF lori servisu publiku no estado ba halao fali servisu privado no partidário. Ida ne maka «bolu apropriação do serviço do estado».

Problemas sociais no violência nebe provoka krise iha Timor ne´e laos konsekuencia husi parte balun tamba «desemprego ás tebes iha Timor». Tuir dados nebe maka ISEG (Instituto Superior Economia e Gestâo) Lisboa nian iha sira nia estudo konaba desenvolvimento ekonomika Timor nian katak”Iha mos indikadores sociais balun nebe maka kontribuio ba aumenta tensaun sociais iha Timor. (idem) Populasaun aktiva nebe maka buka servisu ba estado iha Timor tinan ida besik ba 15 mil-20 mil potencial”. Se Hanesan ne husu ba sr. JMF maka ne´e: Estado iha kapacidade ba aranja servisu ba emar barak hanesan ne? Estado labele gasta osan ba aranja servisu ba aranja servisu iha funsaun publika ka pegawi negeri. Se nune 15-20 mil tinan ida buka servisu ne atu ba nebe? Desemprego? Tensaun social aumenta, instabilidade nafatin, la iha progresso. Povo moris la hakmatek. Mosu mausukit ba soran ema, fo 10 dollar sunu uma, 100 dollar oho ema ida. Dala ruma ida ne maka sr.JMF hakarak nafatin hanesan modelu ideal ba desenvolvimentu Timor-Leste nian.

Problema maka ne´e: PD nian ne hanesan manifesto eleitoral, maibe Fretilin nebe maka maioria iha parlamento nasional (PN) aprova Lei konaba «atribuisaun visto ba estrangeiro to´o loron 30 deit, ne la dada investimentu estrangeiro sira ba investe ka kuda sira nia osan iha ita rain.
Sr. JMF no Fretilin nia hakarak Timor isola an ka hadok an husi rai seluk. Husu ba Sr. JMF tansa maka ohin loron rai hotu tenke ba hola parte ka ba sai membro organizasaun oi-oin, ambitu regional ka global; Tansaida maka Timor-Leste tenke tama membro CPLP? Tansaida maka tenke tama ASEAN?Ne hatudu katak ita Laos atu taka ba rai seluk maibe moris inter-dependencia, mundo ohin loron ne buat ida isolamentu ne la lori buat diak ba rai ida. Timor hakarak diak buka aprende ho ema seluk no rai seluk,de fakto oras ne dadaun rai hotu buka aprende ba malu, troka komerciu ba malu, tamba ne maka iha politika kooperasaun, iha Ministeriu konaba kooperasaun externa. Oinsa maka ita nia café bele iha folin no fo moris diak ba ita nia emar sira (produtores) sira, se la fan ba liur ka ba rai seluk?

1 comentário:

  1. Atoi Ramos nia hakerek ne hau kasian tebtebes. JMF hakerek buat ida, Atoi Ramos hatan fali ho buat seluk. JMF koalia sabraka, Atoi Ramos kolia aiferina. Karik sarjana Portugal sira mak hanesan ne?

    Atoi la responde ba JMF nia argumentu katak atu investe iha TL la pursija fa'an sidadania ho US$200.000.000. Parese Atoi mos konkorda ho ideia ida ne hotu. Se lae Atoi Ramos laiha minima ideia kona ba programa PD ne.

    Parese Atoi la komprende diak JMF nia komunikadu ne. Atoi Ramos la komprende asuntu saida maka sedang dibahas. Atoi hatene ataka deit maibe la hatene defende. Kuitadu liu ba PD!

    ResponderEliminar

Nota: só um membro deste blogue pode publicar um comentário.