VISAO MISAO OBJECTIVO HAKSESUK BOLA FH KKN HOME FH LPV ARTIGOS FH MUZIKA LIA MENON FH RESPONDE

20160504

Diskursu Ikus Vice Prezidente Parlamento Nacional, Adriano do Nascimento iha Nia Destituisaun


Diskursu Ikus Vice Prezidente Parlamento Nacional, Adriano do Nascimento iha Nia Destituisaun

Sua Excia Presidente do Parlamento Nacional,
Distintos deputado sira,
Excelensia sira hotu, no povu Timor Leste tomak.


Adriano do Nascimento
"Hau nia dignidade, la as liu dignidade nasaun nian"

Ne'e mak mensazen presidente Fernando Lasama de Araujo, hela ba ami, nudar lider no militantes Partido Democrático, hodi kontribui ba prosesu Dezenvolvimentu nasional.

Ohin, hau nia misaun nudar vice presidente do Parlamento Nacional, hakotu ona tuir nia dalan, no hases ona hosi nia fatin.

Tamba ne'e, molok hases an hosi fatin lulik ida ne'e, no haktuir dalan nebe hatudu tiha ona ba hau, maka ho hakraik an, ba nai deputado sira hotu, no ba povu Timor Leste tomak, atan hau husik hela lia fuan ikus, iha uma fukun ida ne'e, hanesan tuir mai:

Primeiru, hau hodi hau nia naran rasik, hau nia famila no familia bot Partido Democrático, hato'o agradesimentu wa'in, ba konfiansa nebe hatur iha hau nia kabas, nudar vice presidente do Parlamento Nacional, durante tinan 3 no fulan 9 nia laran. Tempu nebe naton ba hau atu aprende, nudar lider politiku jerasaun foun, no tempu nebe naton ba hau, hodi kontribui ba prosesu Dezenvolvimentu instituisaun ida ne'e, no nasaun em jeral.

Agradese mos ba funu nain sira nebe fo sira nia dedikasaun no sakrifisiu hodi fo biban iha ukun an ida,  ba hau nudar Timor oan, jerasaun foun, hodi tur iha fatin ukun nian, nudar vice presidente do Parliamento Nacional.

Agradese mos ba hau nia asesor, funsionario nebe servisu ho hau iha hau gabinete, hau nia eskoltu nain 4 no ba funsionariu tomak iha PN, nebe fo apoiu ba hau durante ne'e. Agradese mos ba hau nia companheiro kuadru superior to'o baze hosi Partido Democrático, nebe fo konfiansa tomak ba hau durante sai vice presidente do Parlamento Nacional. Hau nia domin ba hau nia inan, hau nia fen, no hau nia oan nain 6,  nebe sempre fo apoiu ba hau, iha hau nia vida politika tomak.

Segundu, hau konsiente katak iha tinan 3 fulan no 9 nia laran, hau ho hau nia kompanheiru deputado Vicente da Silva Guterres, no deputada Angelina de Jesus Machado, karik, halo ona buat balu nebe diak, no monu ba nai deputado sira laran, no povu Timor Leste nia futar oin, maka ami husu, atu tetu  nudar lisaun, no haktuir nudar referensia, hodi hadi'a povu no nasaun nia vida.

Maske nune, se iha buat ruma mak la monu ba iha nai deputado sira laran, no povu Timor Leste nia neon, ami ho hakraik an,  monu ain ba imi hotu, hodi husu diskulpa, nudar maun no alin, feton no nan, iha Timor Leste ida deit.

Terseiru, nudar presidente do Partido Democrático, hau hodi diresaun superior to'o baze nia naran, deklara katak,  Partido Democrático, kompromete atu kontinua fo apoiu ba Planu Estratejiku de Dezenvolvimentu,  nebe  Partido Democrático mos kontribui no aprova, nudar dalan ida, hodi hadi'a povu no nasaun nia moris. Partido Democrático mos kompromete katak, sei fo apoiu ba planu asaun anual, karik responde ona, prioridade mais prioridade povu no nasaun nian, estratejia no tatika ba implementasaun, nebe bele sukat nia lala'ok, no bele tetu nia rezultadu.

Nudar presidente do Partido Democratico, hau mos hakarak deklara ba publiku katak,  Partido Democrático, oferense ona nia kuadru politiku nain 6,  atu kontinua hodi servi povu no nasaun ida ne'e iha governu, nudar independente, tamba partido CNRT, hasai ona  Partido Democrático hosi bloku, mos hakotu ona bloku koligasaun, entre CNRT, PD no FM.

Terminasaun bloku koligasaun, mak materializa hodi hakotu ami nia misaun iha Parlamento Nacional, nudar vice presidente do Parlamento Nacional no vice secretario da meja. Ami konsiente katak, buat hirak ne'e hotu, nudar ezersisiu demokratiku, nebe iha nia tempu atu hakotu, no iha nia fatin atu hases.

Maske nune, nudar deputado, hau mos hakarak haklaken hau nia preokupasaun ba publiku, hodi kestiona legalidade no konstitusionalidade, VI governu konstitusional, nebe forma hosi maioria parlamentar,  hosi bloku koligasaun entre CNRT, PD no FM iha 2012, nudar artigo 106 konstitusaun RDTL haktuir. Hau nia perokupasaun ne'e, hau tatoli ho perguntas hat hanesan tuir mai; 1). Sera ke, governu ida ne'e, sei hanaran nafatin VI governu konstitusional, maske maioria parlamentar de koligasaun CNRT, PD, no FM, hakotu tiha ona iha Parlamento Nacional?;  2).  Sera ke, iha Parlamento Nacional, tenki hamosu maioria parlamentar foun, hodi  priense kriteria konstitusional, banune, bele hamoris VII governu konstitusional?; 3). Sera ke, ukun ida agora, la presiza tan maioria parlamentar, hodi forma governu konstitusional ida, tuir artigo 106 konstituisaun RDTL haruka?; 4). Sera ke, iha eleisaun 2017 oin mai, governu konstitusional ida, forma deit ona ho partido mais votadu, no la presiza tan maioria parlamentar, hanesan pratika politika, formasaun guvernu konstitusional iha eleisaun 2007 ho naran AMP, no eleisaun 2012 ho naran Bloku Koligasaun?

Hau nia preokupasaun hirak ne'e, hau koloka ho objetivu atu  ita tetu hamutuk, hodi projeta ba eleisaun 2017, no hatur desizaun politika ida ohin, hodi sai nudar referensia ka presedente, ba formasaun governu konstitusional iha eleisaun 2017.

Kuartu, nudar lider politiku jerasaun foun, ex-vice presidente do Parlamento Nacional, no presidente do Partido Democratico, hau husu ba fundador nasaun nian,  lider historiku sira, no funu nain sira hotu, atu tur hamutuk, koalia ba malu, hodi rezolve diverzensia nebe mosu dadauk iha ita nia let, no hadae't ona ba iha nasaun laran tomak, no mos nasaun sira seluk, iha mundu rai klaran.

Hau nia pensamentu lojika haktuir katak, ita, nudar lider no nudar ukun nain, ita iha obrigasaun moral no politika atu promove dialogu institusional, hodi fo konfiansa no esperansa ba Pavo, katak, Timor Leste hakat dadaun ba  mundu sivilizasaun, hodi sai nudar sosiedade demokratika, iha nasaun Republica Democratica de Timor Leste.

Razaun fundamental, nebe motiva hau atu haklaken dialogu, nudar dalan uniku, hodi rezolve ita nia diverzensia  politika, juridika no sosial, tamba lider nasaun ida ne'e,  hatudu ona kapasidade lideransa, maturidade politika no sensibilidade humana ba nasaun seluk. Ita ho fuan mos no laran haksolok,  halo rekonsiliasaun ho ita nia funu maluk sira, hodi sai amigu nebe diak liu iha mundu. Lider nasaun ida ne'e mos, hatudu ona nia sensibilidade humana, hodi halibur, halo dialogu no simu malu entre ukun nain iha Guine Bissau, nebe hatun malu no haketak malu, hirus malu no oho malu, iha tempu naruk nia laran. Lider nasaun ida ne’e mos, hatudu ona sensibilidade humana, hodi fo korazen ba nasaun ki'ik no kiak sira, nebe moris iha frazilidade nia laran, nudar nasaun soberana.

Nudar lider politiku ida, hau mos fiar katak, la iha ema ida mak preokupa nein kestiona, kualidade lideransa no sensibilidade humana, lider Timor oan sira nian, hodi salva vida humana iha Guine Bissau, no fo korazen moral  politika ba nasaun ki'ik no ki'ak sira, nebe hamahan an iha G7+.


Timor Leste, investe tiha ona rekursu humanu no finaseiru lubun ida, ba nasaun hirak nebe hau temi iha leten, maske povu Timor Leste mos moris hakdasak hela. Buat hirak ne'e hotu, hamorin ona Timor Leste nia naran iha mundu, no defini ona identidade no dignidade Timor Leste, nudar nasaun ukun rasik an.

Kuida ba, no tane ba, obra brilante hirak ne'e, iha ita ida-ida nia pensamentu, iha ita nia lia fuan, no iha ita nia hahalok, hodi rezolve ita nia diverzensia politika,  juridika no sosial, banune, ita bele dezenvolve ita nia povu no nasaun nia vida ho dignu, ho responsabilidade no humanidade, nudar lider kristaun, iha Terra Santa ida ne'e.

Atu taka, hau tatoli, hau nia lia menon ida, hodi dehan: "Matenek, halo ema fasil atu hana'i malu, maibe susar atu haneha malu. Matenek, halo ema fasil atu ukun malu, maibe susar atu sai atan ba malu".

Obrigado wa'in.

Adriano do Nascimento
Ex-vice Presidente do Parlamento Nacional  Presidente do Partido Democratico

Dili, 5 de Maio de 2016

Sem comentários:

Enviar um comentário

Nota: só um membro deste blogue pode publicar um comentário.