IMPLIKASAUN
EZONERASAUN MAJOR GENERAL F-FDTL
Husi Estanislau Saldanha, Dosenti Universidade
Estanislau Saldanha, Dosenti Universidade |
Implikasaun
ezonerasaun Major General F-FDTL Lere Anan Timor mak nee: (1). CNRT ho PD halu
divorsiu politikamente. 2. CNRT hakarak hasai Dr. Vicente Guterres nudar
Prezidenti PN. 3. Fretilin ho CNRT hahu prenda no bele hametin prenda nee iha
"matrimonio kaben" depois eleisaun 2017. 4. Maun boot Xanana ho
Alkatiri analojia hanesan Soeharto (ditadura Indonesia) versi Timor-Leste nian.
5. Partidu kiik sira bele lao hamutuk ho sosiedade sivil, Igreija no presaun
external bele boot tan, karik Fretilin ho CNRT "kaben formal" iha
2017 depois eleisaun jeral. 6. Hamosu impresaun iha publiku inefisiensia, KKN
ho poder ka fahe malu boot involve ema boot sira nebe ligadu ho maun boot sira
iha Partidu CNRT ho Fretilin. 7. Kaderizasaun ho suksesi iha F-FDTL laran bele
intupidu tanba dada malu entre Governu ho Presidente Republika.
Sekarik konjuntura politika iha
leten nee kontinua mak sei ka bele afeta mos koligasaun hodi forma maioria parlamentar
no forma Governu pasca eleisaun jeral 2017. Tanba sekarik Eleisaun jeral 2017
lao fair, transparenti, demokratiku sein intimidasaun, money politics ho
manipulasaun votus mak sei la iha partidu politiku ida mak manan maioria
absolutu hodi ukun mesak. Nunee sei mosu koligasaun, ka aliansa, ka bloku ka
inklusividade partidu sira hodi garante maioria parlementar, forma governu no
mantein estabilidade politika iha PN. Husi nee, partidu politiku sira tenki
husik hela espasu hodi nego no forma koligasaun depois eleisaun jeral 2017 nebe
besik ona.
Hamosu inimigu agora no sein solidaridade bele hasusar hetan maluk
atu forma Governu depois eleisaun 2017. Partidu Fretilin hasoru problema nee,
maske manan eleisaun jeral 2007, maibe la konsege forma Governu tanba la hetan
kadeira naton hodi asegura maioria parlementar hanesan baze forma governu.
Partidu politiku sira, lo'los karik, agora konsentra ona prepara programa,
materia ho hametin estrutura baze hodi tama ba eleisaun jeral 2017 nebe hela
deit ona tinan ida. Nunee lalika halo blunder hasai malu, halo eskandalu no
divorsiu politika. Liu-liu CNRT tenki halo konsolidasaun politika makas hodi
prova ba publiku katak bainhira manan eleisaun iha kapasidade bele ukun. Tanba
agora publiku hatene ona CNRT la iha kapasidade hodi ukun tanba nee entrega PM
ba Fretilin hodi ukun. Nunee mos CNRT tenki prova ba publiku katak promesa ida
husi CNRT katak "naok lima sen sai" maibe realidade simpton ka
sintomas inefisiensia ho KKN boot tebes depois CNRT hetan ukun. Nunee mos
Fretilin tenki prova katak karik manan eleisaun no kaer ukun, sei iha
inklusividade, respeita diverdidade politika no abilidade hodi ukun to’o rohan,
la halo blunder politika no la monu iha dalang klaran hanesan iha tinan 2006. Importante liu mak Fretilin tenki hatudu no prova ba publiku katak iha eleisaun
jeral 2017 karik povu fo fiar, Fretilin mak manan, no ukun, la’os Dr Mari
Alkatiri mak manan no ukun. Nunee la hamosu impresaun no simpton psikolojiku
traumatiku krizi 2006 nian.
Ba partidu kiik no foun sira, arena politika ho
espasu manuver luang no "bermain bebas" iha kontekstu programa ho
materia kampanya tanba seidauk kaer ukun no publiku nian impresaun sedauk makas
hanesan ba partidu boot rua: CNRT ho Fretilin nebe lidera ona Governu.
Interesanti mak nee CNRT fiar an no halo divorsiu ona ho PD nebe uluk sai
fondase ba CNRT hodi forma Governu. Divorsio nee akontese tanba CNRT hahu
prenda ona ho Fretilin. No iha posibilidade tinan oin depois eleisaun jeral
hakesi an nudar "ema ida" iha "sakramentu kaben" (koligasaun).
So ke kazamentu nee akontese duni, nia "barlaki" ka
"maskawin" mak karu. Nunee sekarik PM mai husi Fretilin, tanba
inkapasidade membru CNRT hanesan agora, mak maun boot Xanana ho Mari Alkatiri mak
sei sai the real PM, no ida-idak sei iha konsesi politika no segmentu poder, no
konsekuensia mak Timor-Leste tenki siap hodi simu simpton moras inefisiensia ho
KKN hanesan ohin loron. Exepsaun ba nee mak maun boot rua nee tenki ulung no
fuan boot hodi entrega poder tomak ba PM foun, bele mai husi Fretilin ka CNRT,
hodi halo reforma oioin hodi enkamina Timor-Leste ba efisiensia, efikasia,
kombate korupsaun ho halo planu diak nebe fo prioridade klaru hodi investa osan
estadu ba bem estar komum no muda povu nian moris ba diak no hametin
kompetividade Timor-Leste nudar nasaun ida iha mundu rai klaran. ***
Sem comentários:
Enviar um comentário
Nota: só um membro deste blogue pode publicar um comentário.