Pe. Dr. Domingos Sequeira, Pr. “Ha’u-nia mestri no Motivadór”

Reflesaun;

Pe. Dr. Domingos Sequeira, Pr.

“Ha’u-nia mestri no Motivadór”

Matawen nakonu, neon nakraik no laran kmukit;

Loron 11, fulan Jullu, tinan 2012, loron 4 (haat) depois de eleisaun parlamentar, hamosu notísia susar boot ida ba timoroan tomak, liuliu ba Dioceze Dili no espesiku liu ba familia boot Oekusi nian, tan lakon bibi-atan, maktuduk dalan no aman di’ak ida, Pe. Dr. Domingos Sequeira, Pr, ne’ebé husik hela ita no fila hikas ba aman Maromak Nia kadunan.

 Ha’u neon lakon, laran nakraik, matawen nakdahur no nakraku, wainhira rona notísia ne’ebé amigo (Joaquim Vicente), nu’udár Ita-nia eis alunu ida mós iha 4^o ano (Ano Propedéutico), Seminário Minor, Balide, Dili, tatoli tuir kadoras Facebook, kona-ba Ita-nia lakon ne’e mai ha’u.

Pessoalmente, ha’u koinhese Amu Domingos Sequeira, wainhira nia fila hikas husi Roma, depois de remata ninia estudu Doutoramentu nian kona-ba lei Kanóniku, no ajuda hanorin lingua Latina iha Seminário Balide, iha tinan 2004. Buat kmo’ok lubuk ida ne’ebé nia halo hela. Wainhira halo exercísiu sira iha lisaun latina nian durante de aula, tenki tradus kedas ba lian Portuges, nune’e aiknanoik furak wa’in ne’ebé nia husik hela iha momentu ne’ebá i oras ne’e sai nu’udár osanmean no nafutar an hela iha ami ida-idak nia an.

Kmurak mean lubuk ida ne’ebé nia husik hela iha mundu ne’e, ninia makerek sira sempre bazeia ba realidade, hakair ho aiknanoik no istória mesak furak, haknabir ho lia dadolin balu, nune’e mós sempre hatalin ho evangeliu.  Fanun ema ida-idak, atu hader no la’o nafatin ba oin. Artigu badak ida husi nia futar makerek kmanek sira ne’e ida, ne’ebé sei kapta hela iha ha’u-nia hanoin mak kona-ba “Sé mak sarani no Sé mak povu”. Nia hatun artigu badak ne’e, atu fanun no defini loloos de’it kona-ba papél Igreza nian iha sosiedade momentu ne’e, liliu natón ne’e atu hakmetik no hakbalar liután kona-ba manifestasaun pasiva ne’ebé Igreza halo durante loron 20 iha Tasi-ibun, Palácio do Governu no Eis Kodim nia oin iha tinan 2004 liubá.

Ninia homilía no artigu interesante sira ne’ebé nia hakerek, sempre haknabir ho liafuan futar tetun terik nian, no dalawa’in ema balun hanoin katak nia la’ós Baikenu nian oan maibé nia mai husi tetun terik. Motivasaun boot ida ne’ebé ha’u pessoalmente foti husi nia mak, Ninia lia menon kmurak ida ne’ebé nia tatoli hela katak, “Problema saida de’it mak ita hasoru iha moris, atu susar oinsa, ita tenki fiar an no la’o nafatin ba oin, tanba sempre iha dalan atu hetan solusaun” ezemplu; hanesan iha estudu, vida moris ou iha situasaun saida de’it. Tanba moris ne’e la’ós fasil.

Amu aman doben, Ita-nia lian kmurak, sempre nakbokar tuir anin husi laletek Maloa Ai-lo’ok laran ba maluk ouvintes RTK tomak nia futar tilun, maibé momentu ne’e sai de’it ona hanesan memória ida. Ami ida-idak hakiak iha istória de vida nian, lahaluha temi Ita-nia naran no sei la husik rikusoin sira ne’e nabeen leet de’it.

Nu’udár timoroan, antigu seminarista, liuliu hanesan mós Ita-nia eis alunu ida, ha’u senti laran monu tebes, kona-ba Ita-nia lakon ne’e, tanba nasaun Timór, Povu Timór, Kreda Timór sei presiza tebes amu nia tulun. Amu nia di’ak, oin midar, oin na’in, hahalok di’ak tomak sempre nafutar an iha ami ida-idak nia laran, no sei naksulin no naktutan da’et ba ami nia jerasaun sira nomos ba ema seluk iha futuru. 

Ami sempre harohan ba Aman Maromak no agradese ba buat diak tomak ne’ebé Na’i haraik mai ami liuhusi amu nia prezensa iha mundu ne’e, atu Na’i fó naroman nafatin ba Ita, atu bele hetan rahun di’ak iha Nia kadunan Santo…Amen.

Deskansa em Paz Amu.

Naga City, Philippines, July 13, 2012

Joaquim dos Reis Martins