VISAO MISAO OBJECTIVO HAKSESUK BOLA FH KKN HOME FH LPV ARTIGOS FH MUZIKA LIA MENON FH RESPONDE

20110819

Opini ho Editorial: Loron Falintil ba Dala-36

Aban loron Sabadu, 20 de Agusto 2011, ita komemora loron nasional Frente Armadas Libertasaun Independente Nasional de Timor Leste (Falintil) ba Dala-36. Saida mak ita hotu hanoin ba loron istoriku boot ida nee?. Apakah ita hotu tenki ba halibur a’an hamutuk iha kampu hodi hasae Bandeira Nasional no kanta Hino Nasional?. Valor importante mak ida nee kah!. See nunee karik, diferensia saida ho loron nasional sel-seluk?.

Valor importante ba aniversariu loron Falintil, laos hanesan nee. Nudar nasaun soberania ida mak manan ninia ukun a’an liuhusi luta naruk, ita nia hanoin la limita deit ho hasae Bandeira Nasional. Valor importante mak tenki kuda metin iha ita nia fuan no aten, iha ita nia hanoin tomak, sidadaun hotu tenki halo reflesaun klean konaba Falintil nia moris, ninia terus, ninia sofremento tomak durante 24 anos to’o hetan ukun a’an.

Sim. Falintil moris husi povu, hela no luta hamutuk ho povu. Ninia ejistensia, ninia vizaun no misaun nebe halo no halao, la haketak a’an husi povu. “Falintil mak ikan, povu mak bee”. Ikan moris iha bee nia laran. Bee mak fo moris no hamahon ikan. Ikan no bee mundu ida deit. Fahe ladiak. Ninia hun-abut mak povu. Durante 24 anos luta ba ukun a’an, “Bee” nee nunka maran, nunka merak. “Ikan” moris buras nafatin, hetan kbit nafatin, maske laloran boot fera bee, ninia ikan la mate. Mate ka moris, hamutuk nafatin ho povu.

Falintil moris, funu mos moris. Luta hamutuk nafatin ho povu. Ninia ejistensia, vizaun no misaun, laos deit ibun mak koalia maibe ninia hun-abut kuda buras no metin nanis kedas tamba espiritu: “Nasionalismu, Patriotismu, Unidade Nasional, Paz, no Demokrasia”.

Maske laloran boot korta dalan, mesmu aswain rihun ba rihun lakon ninia vida tomak, ruin namlekar lemo-lemo rai, nunka mais atu redus espiritu hirak iha leten. Ninia kontiniudu laiha rohan. Nia sempre “iha no moris, i kontinu iha no buras ba bebeik to’o manan ukun a’an.

Agora, ita manan no goza ona ukun a’an, pergunta importante ba ita hotu mak nee: “Sei buras-kah espiritu Nasionalismu, Patriotismu, Unidade Nasional, Paz no Demokrasia – entre Falintil ho Povu?. Tan deit interesaun politiku, interesaun individual ou grupu, tansa entre ita ha’re malu hanesan “Asu ho Busa”?. Uluk, durante 24 anos, ita hotu kaer metin espiritu hirak nee hodi manan ukun a’an. Leba sofremento oioin to’o manan funu. Pasca ukun a’an, apakah ita hotu sei kaer metin espiritu hirak nee hodi manan dezenvolvimento?. Manan futuru diak ba ita nia rain?.

Responde pergunta hirak nee, rubrika Janela laiha razaun atu fo win-win solution maibe depende ba ema hotu nia hanoin ba futuru povu no nasaun ida nee. Uluk, iha tempo nebe defisil tebes, ita sempre hamutuk, terus no susar ita la fahe malu, la diskrimina malu, laiha “Loro Sa’e-Loro Monu”, tansa agora fasil mosu konflitus, mosu violensia fiziku tan deit diferente interesaun politika!.

Ba biban aniversariu Falintil ba Dala-36 ne’e, mai ita hotu hanoin lisuk valor imporante husi Loron Falintil no ninia luta durante 24 anos hodi manan ukun a’an. Masih-kah, espiritu hirak iha leten, sei buras nafatin iha ita nia fuan no aten hodi manan dezenvolvimento nasional?. Masih-kah espiritu “Ikan ho Bee” ninia abut sei metin nafatin ba futuru pais ida nee?. Parabens, aswain Falintil. **

S T L - Suara Timor Lorosae. Sesta, 19 Agustu 2011. Loron Falintil ba Dala- 36. Posting Husi : Josefa Parada. Kategoria : Opini ho Editorial. http://suara-timor-lorosae.com/home

Sem comentários:

Enviar um comentário

Nota: só um membro deste blogue pode publicar um comentário.