VISAO MISAO OBJECTIVO HAKSESUK BOLA FH KKN HOME FH LPV ARTIGOS FH MUZIKA LIA MENON FH RESPONDE

20080420

Akuzasaun Kontra José Luís Guterres laiha baze moral

Hosi: Celso Oliveira*

Deputada Fretilin iha Parlamentu Nasional (PN), Ilda da Conceição, oras ne’e dau-daun, buka tuir informasaun konaba “erros” ou “abuso do poder” hosi aktual vice primeiru ministrus, José Luís Guterres, nebe pratika iha tempu governasaun Fretilin (II Gov. Konstituisional).

Deputadus Fretilin iha Parlamentu Nasional, konsidera katak aktual vice primeiru ministru AMP, José Luís Guterres, kuandu sei assumi kargu hanesan ministru negosiu estranjeiru iha II Gov. Konstituisional Fretilin, pratika korupsaun, nepotismu ou klientelismu. Iha kazu ne’e, tuir informasaun nebe sirkula, liu hosi jornais i blogs oi-oin hatete katak: duranti dezenpenha kargu hanesan ministru negosiu estranjeiru iha II Gov Konstituisional, lideradu hosi José Ramos Horta, Guterres, fasilita ou transfere osan publiku hosi Timor ba nia kaben (ema estranjeira) nebe dezenpenha funsaun hanesan funsionaria iha missaun diplomatika Timor Leste iha ONU, Nova Iorque, EUA.

Atu tebes ka bosok, ita presija hein evolusaun hosi akuzasaun ida ne’e.

Iha rai demokratiku barak, kuandu politiku ida pratika “abuso do poder”, automatikamente demiti kedas hosi nia kargu politiku. Maibe, hahalok ne’e la sai hanesan exemplu ba Timor Leste. Iha Timor Leste, se maka sai bo’ot, signifika oportunidadi ba família ou amigos sira. Iha tempu Fretilin nia ukun, (liu-liu iha I Governu Konstituisional), “korupsaun, nepotismu i klientelismu” hanesan buat ida normal. Por exemplu: kazu aktual vice primeiru ministru, José Luís Guterres, akontese iha tempu Fretilin nia ukun. Iha II Gov. Konstituisional.

Akuzasaun ida ne’e mosu hosi bankada Fretilin iha Parlamentu Nasional (PN) hafoin tinan 2 tiha José Luís Guterres husik kargu nudar ministru negosiu estranjeiru iha II Gov. Konst. Fretilin. Ne’e duni, dadus sira nebe oras ne’e dau-daun sirkula iha publiku, sufisienti atu ministeriu publiku hare i toma desizaun nível judisial? Hau hanoin, Fretilin presija forsa i tempu barak hodi buka tan dados ou provas konkretas atu bele halo klean liu tan akuzasaun ne’e. Se karik dadus sira ne’e la sufisienti ba ministeriu publiku atu hahu halo investigasaun hasoru aktual vice primeiru ministru AMP, signifika akuzasaun kontra José Luís Guterres falsu.

Politikamente, akuzasaun ne’e bazeia iha vingansa politika hosi adversariu politiku José Luís Guterres nian. Tamba, de faktu, José Luís Guterres, aktual vice primeiru ministru AMP, uluk (iha tempu luta ba ukun rasik-an) hanesan membru CCF (Comité Central Fretilin). Sai hosi CCF hodi halo parti iha Fretilin Mudansa. Ikus, tan razaun “la iha arogansia politika”, sai hanesan membru governu AMP. Ne’e duni, politicamente é uma questão da vingança politica contra Lugu”.

Moralmente, akuzasaun ne’e laiha fundamentu. Iha kazu ida ne’e, tamba saida maka akuzasaun kontra José Luís Guterres foin mosu? Iha nebe deputadus Fretilin nia moral tinan 2 liu ba? Se karik José Luís Guterres kontinua hanesan membru CCF ou lahalo parti iha governu AMP, será que deputadus Fretilin kontinua akuza José Luís Guterres?

Konkluzaun

Iha kazu ida ne’e, kestaun demisaun José Luís Guterres, hosi kargu vice primeiru ministru AMP, laos solusaun atu kombate korupsaun, nepotismu i klientalismu iha Timor Leste.

Tamba: (1) Propriu vice primeiru-ministru AMP, José Luís Guterres, sempre disponível atu hatan konaba akuzasaun ne’e i kolabora ho justisa. Sinal positivu i hatudu boa vontadi. (2) Transferensia osan akontese entre ministeriu finansa ho ministeriu negosiu estranjeiru. Ne’e duni, transparenti. Laiha buat ida maka subar. (3) Hare ba katak nein propriu akuzasaun kontra José Luís Guterres “Lugu” (naran funu nian), bazeia ba objektivu atu kombate korupsaun iha Timor Leste. Infelizmente, akuzasaun ne’e bazeia deit ba vingansa politika.

Ita hotu hein katak hosi oin ba oin, "korupsaun, nepotismu i klientelismu" labele mosu tan iha Timor Leste. Ne'e duni, akuzasaun hosi deputada Fretilin, Ilda da Conceição, hanesan "sinal alerta" laos deit ba governu AMP maibe ba governu seluk nebe sei ukun Timor Leste, katak presija kombate korupsaun, nepotismu i klientelismu. Pois, osan hosi povo atu uja ba servi interesse povo no nasaun Timor. Laos atu servi deit politiku sira nia interesse pessoal i interesse partidu nian.

*Poeta i hakerek nain (escritor) Timor oan, hela iha England

Sem comentários:

Enviar um comentário

Nota: só um membro deste blogue pode publicar um comentário.