Lideransa Nasional PD Halo Sorumutu
Amo Bispo Sira
Amo Bispo Sira
Prezidenti PD, Adriano dos Nascimento, koalia ho D. Norberto, iha Maubara |
Situsaun politika atual, nebe hamosu ona tensaun maka’as entre lideransa sira nasaun nian, halo ema barak preokupa. Tensaun ne’e hahu husi ezonerasaun Maijor Jeneral Lere Anan Timur husi Chefe Estada Maior General das Forças Armadas (CEMGFA) no nomeasaun Brigadeiro Jeneral Filomeno Paixão de Jesus ba CEMGFA. Governo hakarak mantein nafatin Maijor Jeneral Lere Anan Timur iha nia pozisaun no Prezidente da Republika hakarak troka Maijor Lere ho Brigadeiro Filomeno Paixão.
Problema nebe foufoun ho karakter institusional, ikus mai sai komplikadu liu tan, bainhira Prezidente da Republika, Taur Matan Ruak, hato’o nia Mensajen ba Nasaun, iha loron 25 fulan Fevereiro 2016, iha Parlamento Nasional. Mensajen nebe la’os esplika deit razaun ezonera Maijor Lere husi CEMGFA no nomeia Brigadeiro Filomeno Paixão ba Lere nia fatin, maibe halo mos kritika maka’as ida hasoru eis Primeiro Ministro Xanana Gusmão ho eis Primeiro Ministro Mari Alkatiri. Tuir Prezidente Taur, Xanana Gusmão ho Mari halo politika unanimidade hodi fahe poder no privilejiu ba malu. Mari Alkatiri kaer Oekusi no Xanana kaer rai boot Timor. La’os ne’e deit, Prezidente da Republika, Taur Matan Ruak mos dehan, ema balun dehan ba nia, familia husi Xanana Gusmão ho Alkatiri nian, mak “previlejiadu barak liu ho kontrato sira Estado nian.”
Grau tensaun nebe foufoun iha deit nivel intitusional sa’e maka’as liu tan no sai kompleksu liu tan ho akuzasaun Prezidente da Republika, Taur Matan Ruak nian ba Xanana Gusmão ho Mari Alkatiri. Foufoun iha problema ida de’it agora sai problema rua. Problema sira ne’e halo ema hotu preokupadu tanba ninia impaktu la’os limita deit ba autor sira nebe involvolvidu iha polemika, maibe se labuka solusaun ida lais, sei bele transforma ba krizi ida nebe sei afekta ema barak nia moris.
|
Lider PD sira, Adriano do Nascimento Prezidente PD), Carlos Saky (Membro Comissão Politika Nacional no Vise-Prezidente Komisaun Estudos Estratejikus no Planeamento ho Marcelino Magno (Membro Komisaun Politika Nasional mp Membro Komisaun Estudos Estratejikus no Planeamento), hasoru malu ho Dom Noberto do Amaral, Bispo Deocese Maliana nian, iha ninia Rezidensia iha Maubara. Hasoru malu durante oras ida nia laran, husi tuku 3 to’o tuku 4 lokraik.
Iha sorumutu, Presidente PD, Adriano do Nascimento, informa situasaun politika atual ba Dom Norberto, nune’e mos esplika pozisaun PD nian perante situasaun ne’e, no husu mos amo bispu sira atu tulun hatun tensaun nebe agora mosu entre lider nasional sira Timor-Leste nian. Partido Democrático husu atu amo bispo na’in haat Timor nian, Dom Norberto do Amaral, Dom Basilio do Nascimento, Dom Virgilio do Carmo da Silva ho Dom Carlos Felipe Ximenes Belo, hodi halo mediasaun, tau lider sira nebe iha diverjensia, tuur hamutuk, liu husi dialogo hodi rezolve problema sira nebe mosu tiha ona.
Iha sorumutu, Dom Noberto do Amaral mos preokupa, no promote, nia sei haree hamutuk ho Dom Basilio do Nascimento, nebe sei ba Maubara iha loron tuir mai (29/02). “Atu rezolve problema sira ne’e, dalan mak liu husi dialogo. So tuur hamutuk no koalia ba malu mak rezolve problema”, dehan Dom Norberto do Amaral.
Dom Noberto mos dehan, “loloos ne’e, lider sira mak tenki fo izemplo diak ba jerasaun foun sira hodi banati tuir, se sira la fo izemplo diak, sira han malu, no fahe malu, joven sira atu aprende saida husi sira?”, kestiona Dom Norberto.
Iha sorumutu ne’e, Dom Noberto do Amaral, mos hakfodak no deskonfia, keta ema ruma mak halimar iha laran: “Hau hakfodak no deskonfia, nusa mak situasaun hanesan ne’e mosu presizamente kuandu ita koalia maka’as kona-ba fronteira maritima? Se ema tama, entaun tama kedas husi leten fahe ita”, dehan Dom Norberto do Amaral.
Iha biban hanesan, Presidente PD nian, konvida mos Dom Noberto do Amaral atu tuir 2º Retiru Nasional Partido Democrático nian, nebe sei halo iha Dili, iha loron 20 fulan Marsu tinan ida ne’e. Konvida Dom Noberto do Amaral atu hato’o nia reflexaun ruma iha retiru ne’e. Dom Norberto hatan no manifesta kedas ninia disponibilidade.
Iha sorumutu ne’e, Dom Norberto do Amaral husu ba “PD tenki hatudu ninia identidade, tane aas interesse nasional no sai alternativa hanesan forsa politika ida nebe tane aas interesse povo no nasaun nian.”
Lideransa PD koalia ho D. Basilio, iha Dili (28/02/2016) |
Vise Prezidente Partido Democrático, Nominado Buras Martins, ba hamutuk ho Komitiva husi Maubara, hodi hetan malu ho Dom Norberto iha ninia rezidensia.
Sorumutu ho Dom Basilio do Nascimento mos dura oras ida. Iha sorumutu ne’e, hanesan mos ho sorumutu ho Dom Norberto, Prezidenti Partido Democrático nian, Adriano do Nascimento, esplika situasaun politika atual ba Dom Basilio, pozisaun PD nian perante polemika ne’e, no husu atu amo bispo sira bele sai medidor hodi halo lider nasional sira nebe iha hanoin diverjente ba malun, bele tuur hamutuk, liu husi dialogo, hodi buka rezolve hamutuk problema sira nebe iha.
Relasiona ho Partido Democrático nia husu atu amo bispo sira sai mediador, Dom Basilio dehan hein hodi akompaina lai. Hanesan mos Dom Norberto, Dom Basilio dehan nia sei haree hamutuk ho Dom Norberto tanba sira iha ona ajenda atu hetan malu.
Lideransa PD, koalia ho D. Basilio, iha Dili (28/02/2016) |
Iha biban hanesan, Dom Basilio do Nascimento mos husu PD tenki koalia ho sentidu ida halo “konsiensializasaun no moralizasaun ba nasaun. Buat sira aat tuur hamutuk mak koalia, diskursu konfrontativu sira la rezolve problema”, dehan Dom Basilio do Nascimento.
Sem comentários:
Enviar um comentário
Nota: só um membro deste blogue pode publicar um comentário.