VISAO MISAO OBJECTIVO HAKSESUK BOLA FH KKN HOME FH LPV ARTIGOS FH MUZIKA LIA MENON FH RESPONDE

20120716

Keta “Haburas Deskonfiansa” Ba Sosiedade Nia Leet


Opini ho Editorial

Hahu horsehik meudia to’o lokraik, hafoin rona Partido CNRT konkorda halo koligasaun ho PD no Frente Mudansa, derpenti mosu asaun “funu fatuk” iha Kapital Dili no Kapital Baucau. Liuhusi TVTL horikalan, Komandante PNTL Komisariu Longuinhos Monteiro informa, husi asaun violensia nebe akontese, rezulta kareta 58 hetan tuda, populasaun lubuk ida kanek no ema nia sasan balu estragus tamba hetan tuda, inklui membru policia nasional. La hatene loos, sira nebe hamosu reasaun funu fatuk nee, husi militantes partido nebe loos.

Atu atua reasaun violensia nee, espesialmente, Komisariu Monteiro apela ba lider parpol hotu-hotu atu hatudu nafatin sira nia maturidade politika ba ida-idak nia militantes, relasiona ho koligasaun CNRT, PD no Frente Mudansa. Ba sira nebe kria no involve asaun violensia, Komando PNTL fo zero toleransia total.  

Ironi tebes. Liu tiha loron votasaun, Sabadu (7/7), lider parpol hotu-hotu, inklui Secretario geral Partido Fretilin, Mari’e Alkatiri, especialmente hato’o parabens ba Partido CNRT tamba manan eleisaun, nomos apela bebeik ba populasaun tomak, atu simu rezultadu eleisaun. Hotu-hotu tenki simu dezisaun povu.

Maibe kumesa meudia horsehik, Domingo (15/7), situasaun Kapital Dili nomos Kapital Baucau derpenti manas. Mosu reasaun “funu fatuk” iha Kapital Dili. Reasaun violensia nee la refleta buat nebe lider parpol sira garganta bar-barak ba populasaun durante kampaine eleisaun parlamentar. 

Dekada premeiru ukun a’an, lideransa nasional no populasaun tomak, hatudu duni ba komunidade internasional katak, Timor Leste iha kapasidade boot dezenvolve rasik ninia fundasaun democrasia no dezenvolve ninia povu mesmu hasoru sasadik barak, hasoru tentasaun oioin, hasoru situasaun konflitus.

Krizi boot 2006, governu ho apoiu tomak lideransa nasional, komponenti hotu no populasaun tomak, konsege rezolve. Manan hikas unidade nasional, hametin hikas estabilidade nasaun no seguransa nasional, haburas hikas paz. Kondisaun hirak nee kontinua mantein. Prosesu tomak eleisaun geral 2012, lao diak. La akontese violensia. Progresu ida nee hatudu ba mundu katak, Timor Leste iha duni kapasidade atu dezenvolve rasik ninia nasaun. Lideransa nasional no lider parpol hotu, hetan duni konfiansa boot husi povu tomak. I populasaun tomak hakarak duni moris iha situasaun paz, situasaun unidade nasional, no livre husi konflitus.

Tansa agora mosu fali violensia, tan deit la hetan opurtunidade atu ukun?. Prinsipalmente, bainhira entre lideransa nasional rai nafatin odiu no deskonfiansa iha sira nia laran, no kari namkari ba populasaun, maka ita laiha kapasidade no kbit hodi dezenvolve nasaun no povu ba futuru nebe diak. Tamba nee ami hakarak hato’o esperasaun ba nai ulun sira hotu, lider parpol hotu-hotu, tenki hatudu nafatin maturidade moral politika ba povu. Keta kontinua haburas odio no deskonfianca ba iha sosiedade nia leet. Lider parpol sira halo tuir liafuan nebe hato’o ba povu. ** 

STL, 16 Julho 2021

Sem comentários:

Enviar um comentário

Nota: só um membro deste blogue pode publicar um comentário.