VISAO MISAO OBJECTIVO HAKSESUK BOLA FH KKN HOME FH LPV ARTIGOS FH MUZIKA LIA MENON FH RESPONDE

20180709

Kamizola ho Biru


                                               Husi* Dadolin Murak (foto perfil FB Dadolin Murak)

‘Merda paah! Ita husu halo kamizola de’it mós han tempu kleur hanesan ne’e. Tempu kampaña besik loos ona. Orsida ita hateten saida ba Nai Presidenti’, Kompañero Kaldy Leite, Kordenador Kampaña Eleisaun Jerál Partidu Haburas Mehi (PHM) koalia ho nervosu utuan iha enkontru kordenasaun Ekipa Manan Mayoria iha Eleisaun (EMaME).


Kompanero Kaldy kontinua….

‘Boatamak Joko ne’e iha ne’ebé. Nia hakarak ha’u kansela tiha nia projetu ponte ne’e ka?. Bá halo de’it kamizola oan hira ne’e, nia selu hira fali! Fulan rua kotuk ba nia telefone mai dehan nia bele prepara kamizola sira ne’e, semana hat molok kampaña hahu.’

‘Loos ona, Kompañeru Kaldy. Agora iha dalan mai ona. Aban to’o mai ona. Bapa merda ne’e foin haruka SMS mai.’ Luis, Sekretariu EMaME koalia.

‘Luis, tolong sampaikan ke Pak Kaldy, besok kaos-kaos-nya tiba di sana. Maaf, agak terlambat, karena kebetulan lagi ada urusan keluarga-Luis favor ida hato’o hela ba Señor Kaldy, aban kamizola sira ne’e to’o ona. Deskulpa, tarde utuan tanba iha asuntu familia balun.’ Luis le’e SMS manda mai husi Joko ho oin kontenti. Kompañero Kaldy no sira seluk mós kontenti simu SMS husi Joko. SMS ne’e fo’o i’is bot liu tan ba Kaldy hodi bele atrai liutan Nai Presidenti partidu nia konfiansa.

Desde independensia, Joko tama-sai kantu-kintu sidada ida ne’e. Joko iha ligasaun metin ho Ulun-Bot iha nasaun ida ne’e. Joko sempre bele telefone ema xave iha ne’e. Joko ho nia ekipa sira monitor diretamente debate orsamentu jerál estadu nian kada tinan. Parese Joko iha kuñesimentu di’ak liu fali membru Parlamentu Nasional konaba detallu orsamentu estadu tinan-tinan. Projetu saida de’it mak iha orsamentu estadu kada ministerial, Joko dekora hotu.

Wainhira Distintu Deputadu/a sira diskuti hela orsamentu jerál estadu, Joko mós telefone diretamente Diretur ho Minístru balun diskuti dadaun posibilidade Joko tuir tender ba projetu sira ne’e. Joko mós fo hanoin no sujestaun barak kona-ba importánsia projetu boot sira hodi bele atinji mehi Partidu Haburas Mehi nian. Sura ba mai, Joko hanesan ‘asesor informal’ ba Partidu Haburas Mehi durante kaer ukun. Joko tulun ona Partidu Haburas Mehi desde inísiu, wainhira hari’i partidu ne’e.

Joko hanesan Diretur Nasional empresa boot ‘PT. Bawa Mimpi Indah (BMI)-Lori Mehi Furak’ husi nasaun visiñu. Sira iha kapital boot atu bele tuir tender hirak nee. Joko haburas amizade diak tebes ho ukun-nain Xave balun nasaun nian. Joko ho Kompañero Kaldy, sura ba-mai, hanesan Maun Alin tiha de’it ona. Joko nia oan, Kaldy mak sarani. Buat ki’ik- boot, Kaldy sempre kontatu Joko. Kaldy mós sempre update bebeik nia Nai Presidenti konaba ligasaun ho Joko.

‘Kamizola de’it ka?. Hau hanoin ita tenke prepara mós xapeu, sumbriña, lensól no froiñas ba familia balun. Maibé ita tenke kuidadu, Nai Presidenti nia foto ne’e tenke klaru…Sura didiak Presidenti nia hasarahun hira. Konserteza hasarahun mutin barak liu no metan hela utuan de’it ona. Atu nune’e la bele liu ka kuran wainhira ita tau/kopia ba kamizola sira ne’e.’ Luis esplika ho oin sériu, tauk Nai Presidenti nia hasarun balu la moos wainhira tau iha kamizola sira. Tuir Luis, Partidu Haburas Mehi nia forsa balun mak iha Nai Presidenti nia hasarahun ne’e. Ida ne’e hanesan biru forte ida mai partidu.

‘Kompañero, ha’u hanoin ita persisa mós prepara ropa laran hanesan kuakes no kalsiña.’ Derepenti Marcus ne’ebé tuur hela iha kantu salaun enkontru koalia halo sira seluk hakfodak.

‘Saida! Ó koalia hanesan loos ema bulak. Ó hakarak ó nia kaben atu hatais kalsiña ho foto lideransa partidu nian ka? Ó hakarak tau kuakes, be Lider sira atu horon fali ó nia teen ka?. Ó koalia uza kakutak utuan. Diak liu ó nonok de’it Marcus. Ne’e ita koalia seriu. Oinsa ita atu manan mayoria.’ Compañero Kaldy, koalia ho matan-fuan naklosu hasoru Marcus, nia Compañero ida be fiu-kotu alias bulak utuan ne’e.

Marcus hanesan kordenador husi sub-distritu ‘Mehi iha Fatin’. Nia kaer makas báze ho masa forte tebes. Nia prova ona dala rua iha eleisaun jerál. Nia fatin ne’e sempre vota mayoria ba Partidu Haburas Mehi. Tempu okupasaun, Marcus la konsege remata eskola sekundaria/SMP. Emar hotu kuñese Marcus durante okupasaun. Nia ulun/kakutak mós runga-ranga utuan. Ida ne’e tanba durante tempu resistensia Marcus tama-sai komarka hanesan tia sira tama-sai merkadu. Agora Nia la konsege hanoin hetan Bapak tuku no baku nia ulun dala hira. Maski manan hela eleisaun bebeik iha nia fatin, Marcus la konsege hetan posisaun diak ruma iha governu PHM. Nia so simu de’it doit-metan oan ruma, kuandu Kompañero Kaldy koalia ho Joko. Marcus sempre sai ‘siguransa’ enkuandu Joko manan projetu ruma iha ne’e. Aat liu mak Marcus la hatene tuir katak boatamak Kapitaun Sutiyoso ida uluk kastigu bebeik Marcus ne’e, Joko nia subriñu. Joko hatene hela situasaun ne’e, maibe nia nunka konta sai katak nia subriñu uluk servisu iha ne’e ho misaun especial ida atu fasi juventude sira nia kakutak atu la bele kontra nia governu nia ukun. Marcus vítima direta ida husi Kapitaun Sutiyoso. Kapitaun Sutiyoso nunka sama ain fali iha ne’e desde independensia. Maibe Kapitaun Sutiyoso simu bebeik dollar/osan barak husi nia Tiu Joko hodi halao atividade nia partidu mós, depois nia hakotu nia knaar hanesan militar.

‘Ita tenke iha dadus serteza konaba numeru votantes agora hira. Se 750.000, mak ita tenke sosa kamizola ba numeru ne’e.’ Luis esklarese liu tan.

‘Kontatu tok Paulo iha STAE. Karik nia bele fó informasaun diak mai ita. Maski servisu iha STAE, Paulo sempre fó informasaun di’ak mai ita. Nai Presidenti iha ligasaun direta ho Paulo kona-ba asuntu sensitívu balun iha tempu eleisaun. Ita sorti tebes’. Kompañero Kaldy esplika ho kalma koko hatudu duni nia a’an hanesan lideransa ida mak iha visaun ba PHM. Kompañero Kaldy mós hakarak hatudu ba nia maluk sira katak nia iha ligasaun ho ulun boot entidade estadu nia sira seluk. Maski enkontru internal de’it, maibé kompañero Kaldy sempre hakarak hatudu katak nia iha ‘dignidade’ a’as hanesan lideransa PHM ne’ebé hetan fiar boot husi Nai Presidenti partidu. Atu hatudu dignidade ho sintidu de estadu hanesan lideransa ida, dalabarak, Kompañero Kaldy hatais ropa kazakadu ho gola. Maski rai manas 33 grau celsius. Kompañero Kaldy fiar katak ita nia perfoma liu husi hatais ropa furak no karun, bele hasae ita nia dignidade hanesan lideransa. Maski ba hasoru malu ho Tiu, Tia sira ne’ebé mak mama hela de’it malus lor-loron, gravata sempre metin iha kakorok.

‘Di’ak, maibé se Joko bele prepara barak liu, di’ak liutan. Ita bele mós fó ba labarik sira ne’ebé mak seidauk to’o tinan ba vota. Ne’e di’ak, tan ita hahu prepara ona sira oinsa haburas sira nia mehi ba futuru tuir manual partidu nian’. Luis esplika ho kalma oinsa atu prepara emar nurak sira iha PHM.

‘Hein lai, Kompañero. Hau rona dehan ‘Partidu Foin Mehi’ monta stratejía ida atu hasoru ita nia kamizola sirak ne’e.’

‘Estratejia saida?’.

‘Hanesan ne’e, Kompanero Xéfi’. Luis koko esplika.

‘Foin dadaun sira kampaña iha Bairo ‘Toba La Mehi’, lideransa Partidu Foin Mehi apela ba nia militante sira dehan simu tiha deit kamizola sira ne’e, wainhira ita nia ‘Brigada Haburas Mehi’ fahe kamizola sirak ne’e.’

‘Depois…..’, Kompañero Kaldy litik liutan.

‘Nonok ita rona deit lai gravasaun husi Presidenti Partidu Foin Mehi. Horseik intelizen nasional grava no passa tiha ona mai ita.’ Luis hatutan.

Viva Partidu Foin Mehi!
Viva, viva, viva….

‘Simu! Se sira fahe kamizola ba imi. Lalika tauk. Ema fó, hatais tiha de’it. Aban partidu ida mai fali, fó tan, simu liu tiha deit. Liliu, husi Partidu Haburas Mehi. Sira iha osan atu sosa kamizola ba populasaun Timor-Leste tomak.’

Lideransa nee haktuir liu tan….

‘Maibé imi tenke kaer metin nafatin ba Prinsipiu Partidu nian. Ha’u mós husu ba lia-nain sira, tau tiha biru ruma ba imi no imi nia oan sira nia hirus matan. Nune’e kamizola sirak ne’e la bele hodi mehi tama liu tiha ba ita nia fuan. Biru ne’e sei sai lutu hodi satan influensia a’at ne’ebé mai liu husi kamizola sira ne’e.

‘Uluk imi hatene. Ita luta manan tanba ita nia biru sira mós. Nune’e hau fiar tebes katak kamizola sira ne’e, sei la muda imi nia fiar ba ita nia Partidu.’

Proor, gravasaun remata….

‘Aah, Luis. Ó ba fiar fali propaganda no biru falsu sira hanesan ne’e.’

‘Rona lai, Kompañero. Sira mós koalia oinsa atu hamoris biru hodi kontra osan balun ne’ebé ita fó hanesan tulun kikoan ruma ba militante sira mós. Sira dehan simu tiha deit’. Luis kontinua esplika ba nia maluk sira.

‘Eipha, se hanesan ne’e, ita bele gasta osan saugati deit. Fakar osan hodi hola sasan sirak ne’e, fó tan osan ba militante xave sira, maibe se ema nia biru mai hamihis tiha sasan sira ne’e nia forsa psikolojia, oinsa?’

‘Tebes duni ka sira nia biru ne’e, Luis?’. Kompañero Kaldy husu ho kuriosidade a’as.

‘Tuir saida mak hau rona, sira sei halibur hotu katuas lia-nain husi uma lulik hotu-hotu. Sira sei hoban Kamizola balun hanesan símblu ho busa nia ran. Kahur tan ho liis mutin ho baría. Hamulak tiha, mak sira sei kose ran ne’e ba sira nia militante sira nia hirus-matan. Ran ne’e mak hodi satan tiha ita nia esforsu atu hodi sira tama mai PHM nia mehi. Se ita koko nafatin, ran ne’e sei hodi fali mehi aat mai ita nia partidu. Biru ida ne’e, bele babeur fali ita….entaun bele hodi sai ita nia militante sira nia mehi sai husi ‘regra jeral mehi PHM nian’. Ne’e bele tau ita iha situasaun perigu.’ Luis esplika ho seriu halo Kompañero Kaldy nia isin fulun hamriik fali, tanba Kompañeru ne’e ema tauk-ten ida duni.

Esplika seidauk hotu, derepenti Luis hakilar tan.

‘Hein lai Xefi. Hau foin simu tan SMS ida husi Joko’.

‘Bapa nee hakarak dehan tan saida? Lee tok mai.’

‘Halo Luis, ini ada KABAR BAIK.’ Joko hahu lee nia SMS.

Luis lee ho fuan tuku-tuku. Kompañero sira seluk mós rona ho fuan tuku-tuku.

‘TOLONG SAMPAIKAN KEPADA PAK KALDY. MINGGU INI AKAN TIBA LAGI KAOS DALAM JUMLAH BESAR. KITA JUGA MENCETAK CELANA DALAM. KAOS KITA TARGETKAN UNTUK SEMUA JUMLAH PENDUDUK DI SANA. KAN TIDAK LEBIH BESAR DARI SATU KABUPATEN DI NEGERI KAMI. KAMI SUDAH BIASA MENCETAK KAOS DALAM JUMLAH SEGITU.

Hotu-hotu rona ho laran kontenti….fiar a’an katak ho kamizola no sasan sira seluk tan, mak sira bele haburas liutan sira nia mehi tuir regra partidu nian.

Luis kontinua lee.

‘KAMI JUGA TARGET, KALO MUNGKIN, TERNAK PIARAAN, KHUSUSNYA BABI DAN KERBAU BISA MENDAPATKAN KAOS dengan foto pimpinan PHM. Siapa tahu, babi dan kerbau bisa juga membantu meneriakan yel-yel kemenangan bagi PHM’. Salam hangat, Joko, Direktur PT. ‘Bawa Mimpi Indah’.

‘Hei, Luis. Se mak fo instrusaun ba Joko para halo mós ropa laran. Ne’e demais. Oinsa ita tau fali foto Lideransa Partidu nia iha fali kuekas sirak nee? Hateten ba Joko, ropa laran nia la lalika haruka mai.’ Kaldy hakilar fó instrusaun ba Luis.

‘Ha’u la husu nia atu halo ropa laran, Xefi’. Luis hatan.

Sira hateke ba malu ho bilan utuan. Hakfodak, Marcus sai lakon tiha ona husi fatin enkontru.

‘Karik Maubulak Marcus mak husu ba Joko hodi halo mós ropa-laran nee ?’, Luis koalia ho diskufia.

‘Hau la kumpriende konaba Karau ho Fahi mós hetan hotu kamizola, Luis?’

‘Hein lai Xefi, hau lee SMS seidauk hotu.’

‘Soal Sapi sudah biasa di tempat kami. Mereka juga suka teriakan yel-yel Partai saat Pemilu. Kalo babi, tidak bisa karena di sini haram. Tapi kalo di sanakan, semua pada suka makan babi. Setiap rumah tangga pasti ada piaraan babi, kan?

Mungkin babi dan sapi, bisa gantiin teriakan yel-yel partai, kalo lawan kita berhasil dengan jimat/biru mereka. Dan yang terpenting, babi selalu setia dengan mimpi Pimpinan Partai. Terutama babi-babi yang telah digemukan oleh Partai selama ini. Biar mereka babi-babi pintar, tapi soal mimpi mereka sangat disiplin. Taat 100% dengan mimpi Pimpinan partai.’

Hotu-hotu nonok minute hirak laran. Fihir malu ho matan mamuk iha konfusaun laran rona tiha Joko nia esplikasaun liu SMS.


‘Posa-pah! Bapa ne’e mós hatene hotu tiha ita nia biru sira ne’e. Saida tan mak Bapa ne’e seidauk hatene kona-ba ba ita nia moris iha ne’e.’ Luis koalia ho iis naruk.

Sai mai liur, Kompañero Kaldy koalia ba nia a’an, ‘naumedigas Joko konsidera hau mós hanesan fahi sira ne’e.’

Dadolin Murak
Tasi-ibun, Areia Branca
9-7-17.

Sem comentários:

Enviar um comentário

Nota: só um membro deste blogue pode publicar um comentário.